2.1 Veneuze pathologie en klachten

2.1.1 Varices (ook spataders, aderspatten)

  • De veneuze circulatie in de benen bestaat uit diepe en oppervlakkige aders. De oppervlakkige aders kunnen onder invloed van toenemende hydrostatische druk en verzwakking van de aderwand verbreden,  hierdoor ontstaan ontsierende varices.  Dit kan gaan van kleine oppervlakkige penseelvarices tot zware opliggende convoluten.  Hoewel de oppervalkkige aders in normale toestand weinig functioneel belang hebben, kunnen varices erg hinderlijke klachten veroorzaken.
  • Voorbeschikkende factoren voor verzwakking van de aderwand zijn genetisch (familiaal), bij vrouwen hormonale belasting (vooral  tijdens de zwangerschap)en toenemende leeftijd. De druk op de aders wordt meestal veroorzaakt door lange tijd rechtstaan (meestal beroepshalve) en overgewicht. Warmte veroorzaakt meestal een toename van de klachten.
  • Meestal zorgen varices voor louter esthetische of functionele klachten zoals avondlijke krampen, rusteloze benen, zware en vermoeide benen soms zelfs vochtophoping in de benen. Bij vergevorderde varices kan er, ten gevolge van een slechte circulatie in de huid, ook eczeem of zelfs een open wonde ontstaan (veneus ulcus).
  • De diagnose wordt enerzijds op zicht gesteld, anderzijds wordt een evaluatie van de onderliggende circulatie door middel van een echodoppler of duplex toestel gemaakt.
  • De behandeling van varices is vooral afhankelijk van de uitgebreidheid ervan. De meeste functionele klachten kunnen door middel van het dragen van steunkousen verbeterd worden. Indien men de varices wil verwijderen zijn er meerdere mogelijkheden.
    Kleine, oppervlakkige varices worden meestal met sclerotherapie behandeld, wat grotere takken met schuimsclerotherapie (ook wel foamsclerotherapie). Indien de oppervlakkige ader van aan de oorsprong verbreed en ziek is, kan deze best operatief behandeld worden, ofwel door de ader heelkundig te verwijderen (ook stripping genoemd) ofwel door hem te verhitten (radiofrequente ablatie, thermoablatie).

2.1.2 Flebitis, thrombose:

  • Wanneer een klonter in een ader ontstaat spreekt men van een thrombose. Dit gaat steeds met een ontsteking van de ader gepaard, ook wel flebitis genomend.
  • Afhankelijk van de lokalisatie spreekt men van oppervlakkige of diepe veneuze thrombose (of flebitis). Bij een oppervlakkige flebitis ziet men meestal een pijnlijke, rode verkleuring thv de oppervlakkige ader. Een diepe veneuze thrombose veroorzaakt meestal een pijnlijk, gezwollen en blauwrood verkleurd been.

2.1.3 Behandeling van varices:

1. Sclerotherapie

  • Hierbij wordt gebruik gemaakt van ethoxysclerol. Afhankelijk van de grote van de venen wordt 1% tot 3% oplossing gehanteerd. Bij uitgebreide en grote varices wordt een schuimoplossing gebruikt, aangezien hiermee een groter volume kan behandeld worden.
  • Sclerotherapie kan steeds op ambulante basis gebeuren en de behandeling duurt ongeveer 15 minuten.
  • De nabehandeling is even belangrijk dan de sclerotherapie zelf en bestaat uit compressietherapie.
    Het doel van de compressie is bloed uit de behandelde venen te houden door voldoende druk uit te oefenen.
    Afhankelijk van de grootte van de behandelde venen wordt een steunkous of windel aangewend. De kous of windel dient minstens 2 weken ter plaatse te blijven.
    De eerste week wordt de windel/kous best dag en nacht aangehouden, nadien mag deze ’s nachts worden uitgelaten. Wassen gebeurt de eerste week best aan de wastafel.
    Men moet er wel rekening mee houden dat het enkele maanden kan duren alvorens volledige genezing en het beoogde esthetische resultaat wordt bekomen.

2. Lasertherapie en radiofrequente ablatie (RFA)

  • Bij deze therapie wordt de energie van laser of de warmte van zeer snelle ultrasone trillingen gebruikt om de varices te verschrompelen. Het lichaam zal deze dan stilaan afbreken en laten verdwijnen.
  • Deze therapie is enerzijds van toepassing op lange, rechte aders (zoals de vena saphena magna en parva), die niet te dicht tegen de huid liggen (dit om verbranding van de huid te     voorkomen). De energie wordt op de vene aangebracht via een endoveneuze katheter
    Tijdens de procedure wordt een isolerende laag fysiologisch serum rondom de vene ingespoten om de weefsels rondom de vene te beschermen.
    De ingreep kan onder algemene of lokale verdoving uitgevoerd worden.
    Na de behandeling dient 1-2 weken een steunkous te worden gedragen.
  • Anderzijds kan lasertherapie of rfa ook aangewend worden om kleine, zeer oppervlakkige varices te behandelen. In dat geval wordt de energie uitwendig aangebracht. Dit gebeurt         ambulant op de raadpleging.

3. Operatieve behandeling

  • Dit betreft het verwijderen van varices. Indien het gaat om lange rechte aders kan dit met een stripping gebeuren. Grote, oppervlakkige varices kunnen ook via punctiforme sneetjes             verwijderd worden.
  • Soms is het ook nodig om de varices aan de basis af te binden (ligatuur). Dit kan zowel in de lies, de kniekuil als thv perforante venen (verbindingen tussen diepe venen en varices) zijn.
  • De operatieve behandelingen gebeuren steeds in de operatiezaal met een opname via dagziekenhuis.
  • Nadien dienen twee tenminste weken steunkousen te worden gedragen.

2.2 Arteriele pathologie en klachten

2.2.1 Atherosclerose (slagaderverkalking)

  • Slagaderverkalking is een veelvoorkomende ziekte welke vooral bij toenemende leeftijd voorkomt. Daarnaast zijn de grootste risocofactoren: familiale belasting, roken, suikerziekte, verhoogde bloeddruk en verhoogde cholesterol.
  • Theoretisch kan slagaderverkalking in elke slagader van het lichaam voorkomen,  meestal treft de ziekte slagaders in de hals-hersenen, de buik en buikorganen (vooral darmen en nieren) de benen en het hart.
  • De klachten zijn afhankelijk van de plaats en de ernst  van de verkalkingen. In de hals hersenregio kan slagadervalking tot een beroerte of hersenbloeding lijden. Ter hoogte van de buik ontstaat er verminderde doorbloeding van de darmen en nieren, gepaard gaande met pijnlijke krampen na het eten en vermagering, en of verminderde werking van de nieren. Indien er vernauwingen ontstaan ter hoogte van de buikslagader  of beenlagaders ontstaat claudicatio of etalageziekte. Dit is het optreden van pijnlijke verzuurde spieren (vooral in de kuit, soms ook dij en bil) bij het wandelen, typisch verdwijnt de pijn dan weer wanneer men even rust. In verdere stadia kan er ook aanhoudende pijn in de voet ontstaan, soms gepaard met wonden aan de tenen of de voet.
  • De behandeling bestaat steeds uit enerzijds medicatie en zo nodig operatief ingrijpen.
  • Symptomen en behandeling van arterieel pathologie.

    • Atherosclerose in de buik/onderbuikslagaders /beenslagader

      • Bij slagaderverkalking in de buik/beenslagders kan er een vernauwing of verstopping van de bloedbaan ontstaan. Dit veroorzaakt als klacht typisch pijn in de kuiten, soms ook bovenbeen en bil tgv verzuring door zuurstoftekort tijdens een lichte/matige inspanning (wandelen, trappen lopen…). Na een korte rustperiode verdwijnt de verzuring en pijn en kan de wandeling hervat worden tot de pijn na korte tijd weer optreedt.
        Indien de verstopping toeneemt en het zuurstoftekort in de weefsels ook kunnen de klachten ook evolueren naar rustpijn (continue pijn in de voeten) en zelfs wondvorming en gangreen.
      • Als behandeling zijn er meerdere opties:
        • Medicatie is steeds vereist (bloedverdunner, evtl bloeddrukmedicatie en cholesterolremmer).
        • Bij mineure klachten kan looptraining volstaan.
        • Indien invasie moet worden ingegrepen kunnen de meeste letsels met een angioplastie worden behandeld.
          Dit is een ingreep onder rontgenstralen. Hierbij wordt via een prik in de lies met een ballon en/of stent het letsel terug doorgankelijk voor bloed gemaakt.
        • Als een angioplastie niet mogelijk is, kan het zieke stuk slagader ook operatief overbrugd worden (Bypass).
    • Atherosclerose in de hals:
        • Een vernauwing van de slagader in de hals verloopt meestal zonder voelbare symptomen, maar kan een risico vormen voor een kortstondig of blijvend herseninfarct te veroorzaken.
        • Deze letsels woden bij voorkeur operatief behandeld, waarbij  de vernauwing uit het bloedvat verwijderd wordt. Indien een operatie wegens littekenweefsel, of slechte algemene conditie van de patiënt niet mogelijk is, kan ook met een stent gewerkt worden.

2.2.2 Aneurysma:

    • Een aneurysma is een lokale verbreding van de diameter van de slagader. In principe kan dit overal op de bloedvaten voorkomen, doch in realiteit komt dit vooral the de borstkas, buik en kniekuil voort.
    • Een aneurysma verloopt bijna altijd asymptomatisch totdat de diameter te groot wordt en het aneurysma scheurt en een levensgevaarlijke bloeding kan ontstaan. Bij een aneurysma in de buik dient men vanaf een grootte van 5 tot 5,5 cm een operatie te overwegen.
    • Belangrijk om weten is dat een aneurysma makkelijk kan opgespoord worden met een duplex of echodoppleronderzoek op de raadpleging.
    • Indien de anatomie geschikt is, kan een endoprothese (een beklede stent) geplaatst worden via twee zeer kleine sneetjes in de lies.
    • In andere gevallen wordt via een open operatie een kunstslagader ingehecht.

2.3 Thoraxchirurgie of heelkunde op de borstkas:

  • De thoracale aandoeningen die operatief behandeld worden binnen onze dienst zijn vooral aandoeningen van de long, de pleura (longvlies) en mediastinum (ruimte tussen beide           longen). Het gaat om zowel benigne als maligne aandoeningen.
  • De meeste aandoeningen kunnen tegenwoordig via een kijkoperatie behandeld worden.
  • Enerzijds zijn er problemen die veelal bij jongere patiënten voorkomen zoals een spontane klaplong, overvloedig zweten van oksels/handen.
  • Verder dienen uitgebreide infectieproblemen en abcesvorming binnen de thorax (empyeem) dikwijls heelkundig te worden verwijderd en gedraineerd.
  • Daarnaast is een belangrijk deel van onze praktijk ook de operatieve behandeling van longtumoren. Waarbij via mediastinoscopie en thoracoscopie  een diagnose kan gesteld worden, door een biopsie van klieren, het longvlies of de long te nemen. Tevens kan een curatieve resectie van een longkwab gedaan worden.